Jak układ odpornościowy nas chroni?
Choć żyjemy narażeni na szkodliwą działalność niezliczonych mikroorganizmów – bakterii, wirusów, grzybów, pasożytów – nasz organizm posiada najlepszą naturalną obronę przed nimi: układ odpornościowy. Bez niego, każda infekcja może nas zabić. Zbudowana ze złożonej sieci narządów, tkanek, komórek i specyficznych substancji oraz nienagannie zorganizowana, jest w stanie rozpoznać miliony różnych mikrobów i skutecznie niszczyć wszelkie ciała obce, które dostają się do naszego organizmu. Poprzez wykrywanie cząsteczek obecnych w tych mikroorganizmach, zwanych antygenami, które funkcjonują jako sygnał czegoś, co jest obce dla naszego organizmu.
Układ odpornościowy jest również zdolny do wczesnego wykrywania i eliminowania komórek, które nie funkcjonują już prawidłowo w organizmie i mogą prowadzić do powstania nowotworu. Nazywa się to nadzorem immunologicznym i jest kolejną z jego głównych funkcji. Jednak, układ odpornościowy może czasami działać nieprawidłowo. Na przykład poprzez wykrywanie rzeczy obcych dla organizmu, które nimi nie są, lub poprzez nieproporcjonalne reakcje. Czasami też komórki nowotworowe unikają wspomnianego nadzoru immunologicznego. Wszystkie te niepowodzenia prowadzą do zaburzeń zdrowotnych, takich jak alergie czy choroby autoimmunologiczne. Może Cię również zainteresować artykuł: Jak wzmocnić układ odpornościowy?
Jak układ odpornościowy nas chroni? Działanie białych krwinek i pamięć immunologiczna
Kiedy nasz układ odpornościowy reaguje na infekcję, pojawia się odpowiedź zwana stanem zapalnym, wytwarzana przez ruch białych krwinek – naszych komórek obronnych – do miejsca w ciele, gdzie działają zakaźne mikroorganizmy. Na przykład w miejscu, gdzie się skaleczyliśmy lub zraniliśmy, lub podczas przeziębienia może dojść do zapalenia gardła. Białe krwinki, znane również jako leukocyty, są wytwarzane, przechowywane i dojrzewają w różnych częściach ciała, takich jak grasica, śledziona, szpik kostny, węzły chłonne i inne. Krwinki te mogą być różnego rodzaju, a każde z nich atakuje „wroga” w inny, uzupełniający się sposób. Ogólnie rzecz biorąc, w obecności nieznanych substancji, białe krwinki będą poruszać się w skoordynowany sposób poprzez naczynia krwionośne i limfatyczne do dotkniętej części ciała w celu zwalczenia zagrożenia.
W szczególności, jeden z tych typów białych krwinek wytwarza specyficzne przeciwciała, które zwalczają antygeny. Po zakończeniu infekcji, gdy dochodzi do drugiego kontaktu, nasz układ odpornościowy jest w stanie rozpoznać te czynniki, które wcześniej nas zaatakowały. Nazywa się to pamięcią immunologiczną: białe krwinki, które pamiętają ten konkretny patogen, wytwarzają potrzebne przeciwciała szybciej, w większej ilości i lepszej jakości; innymi słowy, wytwarzają coś w rodzaju „superprzeciwciał”. W ten sposób, jeśli ten sam czynnik zakaźny pojawi się ponownie, będziemy przygotowani do walki z nim, a nasz układ odpornościowy zareaguje znacznie szybciej i skuteczniej.
